Το 2015 σχηματίστηκε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου η επιστημονική/ερευνητική ομάδα η οποία ανέλαβε την μετάφραση/μεταφορά των αδειών Creative Commons 4.0 στην ελληνική γλώσσα, κατόπιν υπογραφής σχετικής συμφωνίας (Memorandum of Understanding) με τη μη κερδοσκοπική οργάνωση Creative Commons.
Oι άδειες και τα εργαλεία πνευματικών δικαιωμάτων «Creative Commons» προσφέρουν στον καθένα, από μεμονωμένους δημιουργούς μέχρι μεγάλες εταιρίες, δημόσιους φορείς και ιδρύματα, έναν απλό, προτυποποιημένο, τρόπο για να χορηγεί άδειες επί των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας των έργων του. Η αδειοδότηση μέσω «Creative Commons» δημιουργεί μια μεγάλη και αυξανόμενη δεξαμενή προστατευόμενου με πνευματικά δικαιώματα περιεχομένου που μπορεί να αντιγραφεί, διανεμηθεί, τροποποιηθεί, αναδομηθεί και αξιοποιηθεί δωρεάν, πάντοτε εντός των ορίων της νομοθεσίας για τα πνευματικά δικαιώματα.
Η σημασία των αδειών αυτών στην ψηφιακή εποχή είναι μεγάλη, διότι είναι έτοιμες συμβάσεις που οι δημιουργοί και άλλοι δικαιούχοι (συγγραφείς, καλλιτέχνες, φωτογράφοι, ερευνητές, ακαδημαϊκοί, φοιτητές, μέσα ενημέρωσης, μουσεία, ιδρύματα, δημόσιες υπηρεσίες, εταιρίες κ.α.) μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να διαδώσουν διαδικτυακά τα έργα τους, επιλέγοντας τους όρους που επιθυμούν ανάλογα με τον τύπο της άδειας (υπάρχουν περισσότεροι τύποι αδειών). Η χρήση του έργου (π.χ. ενός επιστημονικού άρθρου ή μιας φωτογραφίας) επιτρέπεται χωρίς την καταβολή αμοιβής και συνεπάγεται τη δημιουργία συμβατικών υποχρεώσεων μεταξύ δημιουργού και χρήστη. Εάν ο τελευταίος παραβιάσει τους όρους της άδειας, βάσει της οποίας το έργο έχει διατεθεί, τότε υπάρχει προσβολή πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δεδομένου ότι οι άδειες αυτές έχουν συνταχθεί στην αγγλική γλώσσα με πρότυπο το αμερικανικό δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας για να είναι έγκυρες νομικά σε άλλες έννομες τάξεις, πρέπει, ανάλογα με τον τύπο της άδειας, να μεταφερθούν ή να μεταφραστούν. Για τον σκοπό αυτό ο οργανισμός «Creative Commons » συμβάλλεται και υπογράφει συμφωνίες συνεργασίας με φορείς στις επιμέρους έννομες τάξεις, οι οποίοι αναλαμβάνουν το έργο της μετάφρασης, της μεταφοράς, της επεξήγησης, της διάδοσης των αδειών καθώς και της δημιουργίας ιστοσελίδας όπου οι χρήστες μπορούν να βρίσκουν τις άδειες και πληροφορίες για αυτές.
Η μεταφορά αυτών των αδειών στην Κύπρο αποτελεί ζητούμενο για πολλές κοινότητες και φορείς εδώ και χρόνια. Δημιουργοί κάθε είδους, ακαδημαϊκοί, ερευνητές, καλλιτέχνες, bloggers, δημόσιοι οργανισμοί, εταιρίες κ.α αναζητούν έγκυρους τρόπους ώστε να διαδώσουν έργα τους στο διαδίκτυο δωρεάν με τους όρους που κρίνουν κατάλληλους, έχοντας παράλληλα τη διαβεβαίωση ότι οι χρήστες αυτών θα σεβαστούν τους όρους της άδειας και θα δεσμεύονται από αυτήν. Ωστόσο, η απουσία μεταφοράς των αδειών στην ελληνική γλώσσα δύναται να καθιστά προβληματική τη χρήση των αδειών για ελληνόφωνους δημιουργούς, δικαιούχους και χρήστες. Η χρήση της διεθνοποιημένης άδειας 4.0 σε γλώσσα άλλη από την μητρική του δημιουργού ή του χρήστη, όπως στην αγγλική γλώσσα, ενέχει τον κίνδυνο ο δημιουργός ή ο χρήστης να μην κατανοήσει τους σύνθετους νομικούς όρους αυτής.
Public Lead
Το Πανεπιστήμιο Κύπρου (UCY) είναι η επικεφαλής οντότητα για τη μετάφραση, μεταφορά και διάδοση των αδειών Creative Commons 4.0 (Public Lead και Legal Lead). Υπό αυτόν του τον ρόλο, ανευρίσκει και συντονίζει εταίρους και συνεργάτες, με στόχο να συγκεντρώσει όσους επιθυμούν να μοιραστούν το έργο τους σε μια κοινότητα και να βοηθήσουν την κοινότητα να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία των αδειών Creative Commons.
Legal Lead
Οι άδειες μεταφράστηκαν/μεταφέρθηκαν στην ελληνική γλώσσα στο πλαίσιο ερευνητικού έργου που εκπονήθηκε εθελοντικά από ομάδα εργασίας αποτελούμενη από φοιτητές νομικής που διδάχτηκαν το μάθημα «Δίκαιο Πνευματικής Ιδιοκτησία» στο τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό την στενή επιστημονική καθοδήγηση και επίβλεψη της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Τμήματος Νομικής, κ. Τατιάνας Ελένης Συνοδινού.
Ειδικότερα, τα μέλη της ερευνητικής ομάδας που μετέφερε τις άδειες Creative Commons 4.0 στην ελληνική γλώσσα είναι τα εξής:
Επικεφαλής Νομικής Οντότητας (Lead of the Legal Lead) και Επιβλέπουσα του έργου: Δρ. Τατιάνα Ελένη Συνοδινού, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Μέλη της ερευνητικής ομάδας:
- Ιωάννα Τζαγκαράκη, Απόφοιτος Τμήματος Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Αλέξανδρος Γιουμουξούζης, Φοιτητής Τμήματος Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Τζωρτζίνα Αθανασίου, Απόφοιτος Τμήματος Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Ιωάννα Γεωργίου, φοιτητής Δικαίου, Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Ελένη Κουμίδου, Απόφοιτος Τμήματος Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Κωνσταντίνα Μάρκου, Απόφοιτος Τμήματος Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
- Μαρία Σπύρου, Απόφοιτος Τμήματος Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
Τα τελικά κείμενα των αδειών στην ελληνική γλώσσα οριστικοποιήθηκαν κατόπιν σχετικής συνεργασίας και διαβούλευσης με τον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών – ΕΕΛΛΑΚ, τον οποίο εκπροσώπησε ο κ. Αλέξανδρος Νούσιας.
Ομάδα Συνεργατών (Creative Commons Cyprus Affiliate Team)
Στις 11 Μαρτίου 2016 υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου και της δικηγορικής εταιρίας «Ιωαννίδης και Δημητρίου Δ.Ε.Π.Ε.» για το σχηματισμό της Κυπριακής Ομάδας Συνεργατών που υπό την εποπτεία και σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου θα συμβάλουν στο έργο της διάδοσης και προώθησης των αδειών στην κυπριακή κοινωνία.
Ειδικότερα :
- Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου (CPI) είναι ένας από τους σημαντικότερους εξωτερικούς συνεργάτες του έργου. Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου και την επικεφαλή της Νομικής Ομάδας (Legal Lead), συμμετέχει ενεργά στην προώθηση και διάδοση των αδειών συμβάλλοντας στη διαβούλευση για τις άδειες με τη δημιουργία σχετικής ιστοσελίδας/πλατφόρμας ανάρτησης σχολίων, καθώς και με τη διοργάνωση ενημερωτικών δράσεων και εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης του κοινού και σεμιναρίων/συνεδρίων για την διάδοση και ανάλυση του ρόλου και των όρων των αδειών.
- Η δικηγορική εταιρία «Ιωαννίδης και Δημητρίου Δ.Ε.Π.Ε» συμβάλει στη διάδοση των αδειών και στην ενίσχυση των δράσεων της Κυπριακής Ομάδας (Cyprus CC Affiliate Team).
Η κυπριακή ομάδα (Creative Commons Cyprus Affiliate Team), αναγνωρίζει ότι η μεταφορά των αδειών στην ελληνική γλώσσα είναι ένα σημαντικό βήμα που συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση και διάδοση των αδειών. Η μετάφραση των αδειών υπήρξε ένα απαιτητικό έργο που έλαβε χώρα με γνώμονα πάντοτε το διεθνοποιημένο χαρακτήρα των αδειών αλλά, παράλληλα, λαμβάνοντας υπόψη της τις νομικές και ορολογικές ιδιαιτερότητες του κυπριακού και ελληνικού και ενωσιακού δικαιικού πλαισίου.
Οι ελληνόφωνες άδειες Creative Commons 4.0 αναμένεται να αποτελέσουν ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των Ελληνόφωνων δημιουργών στην Κύπρο, στην Ελλάδα και ανά την υφήλιο, το οποίο, με σεβασμό στην πολιτιστική και γλωσσική ποικιλομορφία, θα τους επιτρέψει να επιτρέπουν τη διάδοση και το διαμοιρασμό των έργων τους με τους νομικούς όρους που επιθυμούν στη δική τους γλώσσα, με τρόπο εύληπτο και κατανοητό.
Δεδομένου ότι το όλο εγχείρημα έγινε αφιλοκερδώς και σε αμιγώς εθελοντική βάση, είναι μια προσφορά του Πανεπιστημίου Κύπρου και της Κυπριακής Ομάδας Συνεργατών στην κυπριακή και ελληνική κοινωνία και, ευρύτερα, στην ελληνόφωνη κοινότητα των δημιουργών, ερευνητών, ακαδημαϊκών και πολιτιστικών φορέων σε όλη την υφήλιο.
