Creative Commons είναι ο μη κυβερνητικός και μη κερδοσκοπικός οργανισμός ο οποίος ξεκίνησε το 2001 στην Αμερική από τους Lawrence Lessing, Hal Alberson και Eric Salzman. Μέσω έξι τυποποιημένων αδειών της φιλοσοφίας "copyleft" προτείνει μία μορφή ψηφιακής διαχείρισης των έργων πνευματικής ιδιοκτησίας η οποία βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ του παραδοσιακού, αλλά συνάμα ανελαστικού, δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας ("all rights reserved") και της πλήρους αποποίησης των δικαιωμάτων του δημιουργού ("no rights reserved"). Πρόκειται για το "some rights reserved" βάσει του οποίου ο δημιουργός μπορεί να επιλέξει ποια δικαιώματά του θα παραχωρήσει ελεύθερα και δωρεάν στον χρήστη.
Στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, η διάδοση της γνώσης, η ανάπτυξη και η επικοινωνία της δημιουργικότητας λαμβάνουν χώρα στον εσω-διαδικτυακό χώρο. Κάθε ένας απο εμάς, από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, με μόνο εργαλείο τον ηλεκτρονικό του υπολογιστή μπορεί να έχει πρόσβαση σε οποιοδήποτε έργο ανά το παγκόσμιο. Με ένα δεξί κλίκ ο χρήστης μπορεί να αναπαράγει και να μιξάρει ένα μουσικό κομμάτι, να παρακολουθήσει μία ταινία, να επεξεργαστεί μία φωτογραφία, να θαυμάσει έναν πίνακα ζωγραφικής, να διαβάσει και να κοινοποιήσει αποσπάσματα από ένα βιβλίο. Στα πλαίσια αυτά οι "σκουριασμένοι" κανόνες του δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας αγνοούν απαντήσεις σε επίκαιρα ερωτήματα: Πώς μπορεί ο δημιουργός να παραχωρήσει ελεύθερα τα δικαιώματά του, χωρίς να επικοινωνεί με κάθε έναν χρήστη ξεχωριστά; Πώς θα γίνουν κατανοητά στον διεθνή χρήστη τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις του στα πλαίσια ενός κατακερματισμένου σε εθνικά συστήματα δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας; Πώς μπορεί κανείς να βρίσκει εύκολα και γρήγορα ελευθέρα και δωρεάν έργα;
Σε όλα αυτά τα ερωτήματα τα Creative Commons προτείνουν λύσεις, προάγοντας την δημιουργικότητα και την ελεύθερη σκέψη. Έχοντας δημιουργήσει ένα εθελοντικό δίκτυο σε περισσότερες από 70 χώρες και με περίπου 1,2 δισεκατομμύρια αδειοδοτημένα έργα στις μεγαλύτερες μηχανές αναζήτησης (YouTube, Jamendo, Wikipedia, Flickr, Europeana κ.α.) τα Creative Commons παρέχουν πρόσβαση στο μεγαλύτερο ψηφιακό αποθετήριο έργων διεθνώς, δίχως να καταστρατηγούν το παραδοσιακό δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας.
Η ΝΕΑ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΑΔΕΙΑ CREATIVE COMMONS 4.0
Στα 16 χρόνια της λειτουργίας του έχοντας δοκιμάσει την ενσωμάτωση των πρώτων τριών εκδόσεων των αδειών του σε 60 δικαιοδοσίες, ο οργανισμός Creative Commons εργάστηκε σκληρά να επιτύχει μία νέα διεθνοποιημένη άδεια, η οποία περιέχει όρους κοινώς κατανοητούς σε όλους τους δημιουργούς και χρήστες ανά το παγκόσμιο. Οι Νομικοί Κώδικες της άδειας αυτής πλέον θα μεταφράζονται στις επίσημες γλώσσες των ενδιαφερόμενων κρατών και δεν θα ενσωματώνονται στην εθνική δικαιοδοσίες.
Τι νέο υπάρχει;
1. Οι δημόσιες άδειες Creative Commons 4.0 συμπεριέλαβαν στον Νομικό τους Κώδικα για πρώτη φορά τα Δικαιώματα Ειδικής Φύσεως Κατασκευαστή Βάσης Δεδομένων (sui generis database rights), διευκολύνοντας έτσι την αδειοδότηση τέτοιου είδους δικαιωμάτων αποκλειστικά με μία άδεια Creative Commons.
2. Κατέστησαν δυνατή την εκχώρηση του ηθικού δικαιώματος του δημιουργού στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Έτσι, πλέον, ο κάτοχος του πνευματικού δικαιώματος που δεν επιθυμεί να διατηρήσει τα δικαιώματά του στην περιουσιακή εκμετάλλευση της προσωπικότητάς του ή στη δημοσιότητα μπορεί πλέον να αδειοδοτήσει το έργο του δίχως περιορισμούς με μία άδεια Creative Commons.
3. Διευκόλυνε την Αναφορά στον δημιουργό, προβλέποντας την ενσωμάτωση στο αντικείμενο της αδειοδότησης μόνο του υπερσυνδέσμου της ηλεκτρονικής πηγής του. Ακόμη επέτρεψε την δυνατότητα διατήρησης της ανωνυμίας του αρχικού δημιουργού.
4. Δυνατότητα θεραπείας των παραβιάσεων του Νομικού τους Κώδικα εντός 30 ημερών. Έτσι, δεν επέρχεται τερματισμός της άδειας μόνο εξαιτίας μίας εσφαλμένης χρήσης του αντικειμένου της αδειοδότησης. Πλέον ο δημιουργός μπορεί να επισημαίνει στον χρήστη την παραβίαση κι εκείνος θεραπεύοντάς την εμπρόθεσμα να εξακολουθεί να απολαμβάνει την ελεύθερη χρήση του έργου του.
Πηγή εικόνας:
Η εικόνα LuMaxArt Gold Guys With Creative Commons Symbol διατίθεται με μία CC BY NC SA 2.0 Generic άδεια. Από την ιστοσελίδα thegoldguys.blogspot.com/.
