Το απόσταγμα των εμπειριών της για τα 60 χρόνια υπηρεσίας της στο Θέατρο, κατέθεσε η καταξιωμένη ηθοποιός και σκηνοθέτιδα Δέσποινα Μπεμπεδέλη, στη Γιορτή των Γραμμάτων που διοργανώθηκε στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Κύπρου, ανήμερα της γιορτής της Παιδείας και των Τριών Ιεραρχών, στις 30 Ιανουαρίου 2023.

Μίλησε για τη σπουδαιότητα του θεάτρου, «οδηγός ζωής», όπως είπε χαρακτηριστικά, για να υπερτονίσει πως το θέατρο διδάσκει. ‘Το θέατρο κι όλες οι Τέχνες είναι ένα πολύτιμο κομμάτι του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας’, ‘το θέατρο μπορεί και πρέπει να συμβάλλει στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου’, ήταν μερικοί τίτλοι στους οποίους στηρίχθηκε η ομιλία της με το περιεχόμενο αυτών των μηνυμάτων, να αφορούν εν πολλοίς στα ανθρώπινα δικαιώματα. «Είναι δικαίωμα του κάθε πολίτη να ζει και να εκφράζεται, να αισθάνεται ίσος προς ίσο και η πατρίδα του, να του παρέχει τη δυνατότητα και την ελευθερία να κτίσει ένα καλύτερο μέλλον για τον εαυτό του και για τα παιδιά του», είπε εμφαντικά, λέγοντας ταυτόχρονα ότι «το θέατρο και όλες οι τέχνες είναι ένα τεράστιο, πολύτιμο κομμάτι του πνευματικού πολιτισμού μιας χώρας».

Αποστολή του θεάτρου, συνέχισε, είναι να διευρύνει, να ωριμάσει το πνεύμα, να καλλιεργήσει τον ψυχικό κόσμο του ανθρώπου με τον δικό του μαγικό τρόπο που πλουτίζει την ψυχή με συναισθήματα, και διαμορφώνει στέρεη λογική. «Το θέατρο δεν δίνει απαντήσεις, αλλά θέτει διλήμματα αφήνοντας τον θεατή να αντιδράσει αυτοβούλως. Διδάσκει παράλληλα τον σωστό προφορικό λόγο, γιατί το θέατρο είναι σχολείο και με ένα μαγικό τρόπο διδασκαλίας μορφώνει, διδάσκει ιστορία, γεωγραφία, ψυχολογία, κοινωνιολογία και αισθητική. Μέσα από ένα παιχνίδι φαντασίας και πραγματικότητας, μέσα από την τέρψη και την ψυχαγωγία, εξάπτει τη φαντασία, διεγείρει τα συναισθήματα, ακονίζει το μυαλό, οξύνει την κρίση, διαμορφώνει τον χαρακτήρα, εκλεπτύνει την αισθητική, μας βάζει αντιμέτωπους με τη συνείδηση, μας βγάζει από τη λήθη και την αδράνεια και κρατάει ζωντανή τη μνήμη. Το θέατρο είναι πανάκριβη κληρονομιά της φυλής μας, τέκνο του χρυσού αιώνα της αθηναϊκής δημοκρατίας, της πρώτης δημοκρατίας στην ιστορία της ανθρωπότητας. Τότε που η επιστήμη, η φιλοσοφία και οι τέχνες θεμελίωσαν τις ανθρωπιστικές αρχές και αξίες».

Η κα Μπεμπεδέλη, κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο πνευματικό έργο του αείμνηστου ακαδημαϊκού και σκηνοθέτη Μιχάλη Πιερή. «Ο Μιχάλης Πιερής, λάτρης του θεάτρου και έχοντας σπουδάσει και υποκριτική, δημιούργησε το 1997 το Θεατρικό Εργαστήρι Πανεπιστημίου Κύπρου (ΘΕΠΑΚ) και έκτοτε, με φοιτητές πάντα, παρουσίασε εξαιρετικές παραστάσεις θεατρικών έργων στην Κύπρο, στην Ελλάδα, στην Ευρώπη ευρύτερα σε αρχαία θέατρα, σε διάφορα φεστιβάλ. Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Κύπρου πρόβαλαν στο εξωτερικό την Κύπρο ως κοιτίδα πνευματικού πολιτισμού και ιστορίας αιώνων».

Η σημερινή πραγματικότητα στην Κύπρο και σε όλο τον κόσμο, είπε, καθιστά ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη, οι άνθρωποι όλων των τεχνών και των γραμμάτων, να συνεχίσουν συσπειρωμένοι και αφοσιωμένοι στις αρχές και αξίες του ανθρωπισμού, τον δικό τους αναίμακτο, έντιμο, πνευματικό αγώνα για ένα καινούριο κόσμο της αλληλεγγύης, της αγάπης, της ειρήνης, της πνευματικής ανάτασης, για μια νέα αναγέννηση. Ολοκληρώνοντας την ομιλία της, η κα Μπεμπεδέλη παρέθεσε λόγια του Κάρολου Κουν: «Κάνουμε θέατρο για την ψυχή μας, για να πλουτίσουμε τον εαυτό μας και το κοινό και όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας ψυχικά πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός στον τόπο μας».

Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης ανέφερε ότι είναι ιδιαίτερη τιμή που το Πανεπιστήμιο Κύπρου φιλοξενεί τη μεγάλη κυρία του θεάτρου, την καταξιωμένη ηθοποιό και σκηνοθέτιδα, κα Δέσποινα Μπεμπεδέλη, η οποία με πολύχρονη εμπειρία και προσφορά στο θέατρο, πρόσθεσε, έχει αφήσει το πολιτιστικό και κοινωνικό της στίγμα. Η Γιορτή των Γραμμάτων, είπε, είναι μια ευκαιρία αναλογισμού, σκέψης και συζήτησης για το τι είναι τα γράμματα, η παιδεία, ο πολιτισμός, τα Πανεπιστήμια και ποιος ο ρόλος τους στην κοινωνία. «Πρόκειται για κορυφαία εκδήλωση του Πανεπιστημίου μας, μέσω της οποίας διακεκριμένες προσωπικότητες των γραμμάτων, της επιστήμης, της τέχνης και του πολιτισμού γενικότερα, κάνουν τη δική τους παρέμβαση. Για εμάς είναι μια σημαντική ετήσια συνάντηση κατά την οποία επιλέγουμε κάθε χρόνο να αναδεικνύουμε θραύσματα που συνιστούν την παιδεία και τον πολιτισμό» επεσήμανε. Ο κ. Χριστοφίδης, πρόσθεσε ότι η τέχνη στο σύνολό της και το θέατρο ειδικότερα, αποτελούν αποτελεσματικές μεθόδους παίδευσης, καθώς ο θεατής του θεάτρου, όπως τόνισε, δεν είναι παθητικός θεατής, αλλά πληροφορείται, προβληματίζεται, παραδειγματίζεται και επιμορφώνεται. Το θέατρο, κατέληξε, είναι πολιτισμός, το θέατρο είναι γράμματα. Ο Πρύτανης, ως ένδειξη εκτίμησης για την προσφορά της κας Μπεμπεδέλη στον πολιτισμό και το θέατρο που υπηρετεί 60 χρόνια, της απένειμε χαρακτικό του Κύπριου εικαστικού Ευκλείδη Παπαδόπουλου, ως αναμνηστικό δώρο.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε δεκάλεπτο βίντεο από διάφορες θεατρικές παραστάσεις της κας Μπεμπεδέλη στην Κύπρο και την Ελλάδα. Μετά την ομιλία της, η πολυβραβευμένη ηθοποιός συζήτησε με τους παρευρισκόμενους. Μεταξύ άλλων, ανέφερε και το τραγικό και βάρβαρο, όπως είπε, γεγονός που συμβαίνει αυτή την περίοδο στην Ελλάδα με το νομοσχέδιο της Ελληνικής κυβέρνησης, το οποίο υποβαθμίζει τις καλλιτεχνικές σπουδές και σημείωσε πως: «Κανένας δεν μπορεί να διαγράψει σπουδές τριών χρόνων. Ούτε μπορεί να αντιληφθεί τι περνά ένας σπουδαστής θεάτρου. Πρόκειται για ‘εισβολή’ και ‘πραξικόπημα’ στον καλλιτεχνικό χώρο, στο χώρο του ηθοποιού», είπε χαρακτηριστικά.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Πρόεδρος και μέλη του Συμβουλίου, οι Πρυτανικές Αρχές, εκπρόσωποι της Εκκλησίας, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σεναριογράφοι, συγγραφείς θεατρικών έργων, ακαδημαϊκοί, φοιτητές/τριες, Λειτουργοί των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, φίλοι/ες και εκτιμητές του έργου της σπουδαίας ηθοποιού και πλήθος κόσμου. Την εκδήλωση στήριξε ως χορηγός επικοινωνίας το ΡΙΚ.

 

 

 

 

Πέραν των είκοσι υποψηφίων ακολούθων της Διπλωματικής Ακαδημίας του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών επισκέφθηκαν το Πανεπιστήμιο Κύπρου στις 25 Ιανουαρίου 2023, δίνοντάς τους την ευκαιρία να ξεναγηθούν στις εγκαταστάσεις της Πανεπιστημιούπολης από την Εκπρόσωπο Τύπου του Πανεπιστημίου Κύπρου, κα Δόξα Κωμοδρόμου και να ενημερωθούν για τη λειτουργία και τον εκπαιδευτικό, ερευνητικό και κοινωνικό ρόλο του Ανώτατου Ακαδημαϊκού Ιδρύματος. Στο πλαίσιο της επίσκεψής τους, ενημερώθηκαν και για τις νομικές πτυχές του Κυπριακού προβλήματος και για τις εξελίξεις στις σχέσεις Τουρκίας και Τουρκοκυπριακής κοινότητας από τον Αναπληρωτή Καθηγητή του Τμήματος Νομικής, κ. Αριστοτέλη Κωνσταντινίδη και τον Λέκτορα του Τμήματος Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών, κ. Νίκο Μούδουρο, αντίστοιχα.

Ο κ. Κωνσταντινίδης παρουσίασε τις σημαντικότερες νομικές πτυχές του Κυπριακού προβλήματος στις διάφορες φάσεις του, ξεκινώντας από το 1964 με την εγκαθίδρυση της UNFICYP και την ανανέωση της παρουσίας της έκτοτε με τη συναίνεση της Κυπριακής κυβέρνησης. Ακολούθως, αναφέρθηκε στη Συνθήκη Εγγυήσεως και στην Τουρκική εισβολή του 1974, στην κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη μη αναγνώριση του ψευδοκράτους μέσα από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τους κανόνες του γενικού διεθνούς δικαίου. Παρουσίασε επίσης τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που απορρίπτουν λύση δύο κρατών, αλλά προνοούν λύση στη βάση δικοινοτικής και διζωνικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, ενώ έκανε ειδική αναφορά στις πρόσφατες εξελίξεις στο Βαρώσι και στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που καταδικάζουν τις τουρκικές ενέργειες.

Ο κ. Μούδουρος, μίλησε για τον ρόλο της Τουρκίας στην Κύπρο και τις πολιτικές του αποικιοκρατικού Τύπου. Αναφέρθηκε στη στρατιωτική εισβολή ως «επιχείρηση ευτυχισμένης ειρήνης» (Mutlu Barış Harekatı): κατασκευή και μετασχηματισμός του χώρου από «απειλή» σε χώρο κρατικής οικοδόμησης και την εξημέρωση του πολεμικού τοπίου και «κανονικοποίηση». Επιπρόσθετα, μίλησε για την αποικία που οντολογικά υπάρχει δυνάμει του εξαρτώμενού της καθεστώτος. Ο εκτουρκισμός, είπε, δημιουργεί συνθήκες αποξένωσης, εξορισμού. Δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει την αδυναμία κανονικοποίησης της εξαίρεσης, την ενίσχυση διαφορετικών γεωπολιτικών οραμάτων και την επιβίωση της τουρκοκυπριακής αντιπολίτευσης, αλλά και τη δημιουργία του πολιτικού – οικονομικού συστήματος της κατοχής που οδηγεί σε μια «νέα πατρίδα».

Ανέλυσε και τη «νέα Τουρκία» του Ερντογάν και τις τρεις «καταστάσεις» της τουρκικής δεξιάς: τη στερεά, την υγρή και την αέρια. Επιπρόσθετα μίλησε για το Στάτους Κβο, την «ΤΔΒΚ» ως εμβληματική κεμαλική ύπαρξη, και την Τουρκοκυπριακή κοινότητα ως «η δυτική και νοτιοανατολική Τουρκία», δηλαδή ως χώρος «υπό κατάκτηση» που δεν ολοκληρώνεται.

Επικεφαλής της αποστολής των διπλωματών ήταν ο κυπριακής καταγωγής, Διευθυντής της Διπλωματικής Ακαδημίας, Πρέσβης Νικόλαος Γαριλίδης και συνοδεύονταν από τον Γραμματέας Β΄ της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Κύπρο, κ. Χάρη Καβέτσο.

 

[Πίσω στην αρχή]

 

Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα που έχει καθιερωθεί ως η 28^η Ιανουαρίου, η αρμόδια Επίτροπος κα Ειρήνη Λοϊζίδου Νικολαΐδου μίλησε σε φοιτητές/τριες του Πανεπιστημίου Κύπρου με κύριο στόχο την ενημέρωσή τους, αλλά και για να απαντηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα ερωτήματα και προβληματισμοί σε σχέση με το θέμα των προσωπικών δεδομένων.

Την εκδήλωση χαιρέτησε η Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγήτρια Τατιάνα Συνοδινού, η οποία ανέφερε ότι κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα παράγει έναν όγκο προσωπικών δεδομένων, τα οποία είναι δυνατό να υφίστανται ποικίλες επεξεργασίες, εν γνώσει ή εν αγνοία μας. Περαιτέρω, η κα Συνοδινού τόνισε ότι το δίκαιο των προσωπικών δεδομένων δεν είναι πια μια εξειδίκευση, ούτε μια απλή επέκταση του δικαιώματος ιδιωτικού βίου αλλά σήμερα, τα προσωπικά δεδομένα και το νομικό πλαίσιο που τα διέπει είναι παντού και επιδρούν σε όλους τους τομείς της οικονομικής, πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής. Επιπλέον, είπε, η έλευση του Γενικού Κανονισμού για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, του γνωστού ‘GDPR’, θέτει ακόμη πιο αυξημένες απαιτήσεις, τόσο ως προς το πόσα και ποια δεδομένα συλλέγονται, αλλά και ως προς τα δικαιώματα των υποκειμένων και το καθεστώς ασφάλειάς τους.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, η κα Νικολαΐδου ανέφερε ότι εκτός από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία ‘GDPR’, στην Κύπρο υπάρχει και η εθνική νομοθεσία, που ήρθε ουσιαστικά, όπως είπε, να ερμηνεύσει και να βοηθήσει στην καλύτερη εφαρμογή κάποιων συγκεκριμένων διατάξεων που επιτρέπει ο κανονισμός. Όπως ανέφερε, το Γραφείο του Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα εγκαθιδρύθηκε το 2001 και οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα του εκάστοτε Επικεφαλής εκτός από συμβουλευτικό ρόλο, να δίνει δηλαδή καθοδήγηση σε φυσικά και νομικά πρόσωπα για θέματα προσωπικών δεδομένων, έχει και εποπτικό, δηλαδή υπάρχει η δυνατότητα να διεξάγονται διοικητικοί έλεγχοι ακόμα και στο επίπεδο της συμμόρφωσης με τον κανονισμό.

Η θέσπιση του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου, υπήρξε αναγκαία, όπως επεσήμανε η Επίτροπος, για να μπορούν να συμβαδίζουν τα προσωπικά δεδομένα με την τεχνολογία, καθώς η οδηγία του 1995 δεν μπορούσε να κρατήσει σε εγρήγορση το νομικό πλαίσιο των προσωπικών δεδομένων και να το μεταφέρει στη νέα εποχή της τεχνολογίας. «Για να υπάρχει νόμιμη επεξεργασία πρέπει να ελέγξουμε ότι υπάρχει μια νομική βάση, εκτός από τη συγκατάθεση του χρήστη, να υπάρχει ένας νόμος, μια σύμβαση, μια συμφωνία και από την άλλη να ελεγχθεί αν πληρούνται οι βασικές αρχές της νομιμότητας, της αναλογικότητας, του σκοπού και άλλες. Το νομικό πλαίσιο που απαιτείται για τη συλλογή των προσωπικών δεδομένων είναι ότι πρέπει να συλλέγονται μόνο τα δεδομένα τα οποία είναι απαραίτητα (αναλογικότητα) και στηρίζονται πάνω σε μια νομική βάση, για συγκεκριμένη περίοδο και για τον σκοπό που χρειάζονται (σκοπός και αναγκαιότητα) και μετά να καταστρέφονται».

Η καθημερινή ενασχόληση του Γραφείου, υπογράμμισε, είναι να εξισορροπεί την ιδιωτικότητα, δηλαδή να προστατεύει τους φορείς των προσωπικών δεδομένων, με άλλα υπέρτερα δικαιώματα όπως για παράδειγμα το δικαίωμα της δημόσιας υγείας και της δημόσιας ασφάλειας. Για τη συλλογή προσωπικών δεδομένων, ανέφερε ότι το νέο νομικό πλαίσιο έχει μεταφέρει υποχρεώσεις στον εκάστοτε υπεύθυνο επεξεργασίας και είναι υποχρέωση - στη βάση της δικής του νομοθεσίας - να έχει εκείνες τις πολιτικές που να αυτοελέγχεται και μετά να ενεργοποιούνται οι υπόλοιπες νομικές βάσεις π.χ. εκτέλεση μιας σύμβασης. Αναφορικά με την περίοδο διατήρησης και καταστροφής των προσωπικών δεδομένων, ανέφερε ότι ο κανονισμός και η εθνική νομοθεσία επί σκοπού δεν έχει καθορίσει περίοδο διατήρησης, διότι ενεργοποιούνται οι ειδικές νομοθεσίες και σε κάθε περίπτωση καθορίζεται διαφορετική περίοδος διατήρησης.

Σύμφωνα με την Επίτροπο, ο κανονισμός, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης προβλέπει υψηλά πρόστιμα. Το υψηλότερο πρόστιμο, πρόσθεσε, που έχει επιβληθεί στην Κύπρο ανήλθε στις 925 χιλιάδες ευρώ. «Η συχνότερη παραβίαση που παρατηρείται είναι τα ανεπιθύμητα μηνύματα (spam) που λαμβάνει ένα άτομο χωρίς τη συγκατάθεσή του και χωρίς την ατελή επιστροφή (stop sms). Για να μην υπάρχει παραβίαση στην αποστολή αυτών των μηνυμάτων, θα πρέπει να υπάρχει και η συγκατάθεση του ατόμου και η δυνατότητα να μπορεί το άτομο ανά πάσα στιγμή να ανακαλέσει και να μη λαμβάνει αυτά τα μηνύματα». Περαιτέρω, η Επίτροπος εξήγησε πως ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τα προσωπικά δεδομένα είναι θέμα καλλιέργειας, κουλτούρας και αντίληψης. Για τη δεοντολογία που αφορά στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τη δημοσίευση ονομάτων σε δικαστικές υποθέσεις, είπε ότι άπτεται και αυτό στο πλαίσιο της κουλτούρας και της μικρής κοινωνίας της Κύπρου, τονίζοντας ότι εκτός από την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος, πρέπει να προστατεύεται ταυτόχρονα και η ιδιωτικότητα του ατόμου.

Κλείνοντας τη ζωηρή συζήτηση που συντόνισε η Εκπρόσωπος Τύπου του Πανεπιστημίου Κύπρου, κα Δόξα Κωμοδρόμου, η Επίτροπος είπε ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο έχει εφαρμογή σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πως η κάθε χώρα έχει την εθνική της νομοθεσία, χωρίς όμως να έρχεται σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό κανονισμό. Εξήγησε μάλιστα ότι για την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού και τα μέτρα που λήφθηκαν, αυτά έτυχαν διαβούλευσης από το Γραφείο της, καθώς έπρεπε να εξισορροπηθεί η δημόσια υγεία με την ιδιωτικότητα. «Στόχος ήταν η διαφύλαξη της υγείας, επομένως κρίθηκαν αναγκαία ακόμα και με τον περιορισμό της ιδιωτικότητας εξ ανάγκης, γιατί διαφορετικά θα παρέλυε η κοινωνία».

 

 

 

 

Μέσα από προσωπικές εμπειρίες για το σύστημα της πολιτικής προστασίας στην Ευρώπη και τα θέματα της κλιματικής αλλαγής τοποθετήθηκε στην εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ομιλία του, ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Χρήστος Στυλιανίδης, ο οποίος μίλησε σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, όπου έσπευσαν να τον ακούσουν νυν και πρώην Υπουργοί και Βουλευτές, οι Πρυτανικές Αρχές, νυν και πρώην Προέδροι και μέλη του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Κύπρου, καθώς και προϊσταμένοι υπηρεσιών του ιδρύματος. Παρέστησαν επίσης ο τέως Γενικός Εισαγγελέας, Εκπρόσωπος του Αρχηγού Αστυνομίας, πλήθος κόσμου, ανάμεσά τους και η Διοικήτρια και μέλη της Πολιτικής Άμυνας, της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και του Σώματος Εθελοντών, ακαδημαϊκοί και φοιτητές/τριες. Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης, ο οποίος εξήρε το έργο του κ. Στυλιανίδη, τονίζοντας ότι από θέσεις και αξιώματα που κατείχε ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Πρόσθεσε, επίσης, ότι θεωρείται ο αρχιτέκτονας της μεγάλης πρωτοβουλίας του rescEU, με την οποίαν αναβαθμίστηκε ουσιαστικά το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας. Παράλληλα, ο κ. Χριστοφίδης ανέφερε πως ο κ. Στυλιανίδης αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για την ίδια την Ελλάδα.

Πολιτική προστασία στην Ευρώπη, η σημασία του rescEU και η συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας της Ελληνικής Δημοκρατίας, αναφέρθηκε στον ευρωπαϊκό μηχανισμό πολιτικής προστασίας στην Ευρώπη, ο οποίος άρχισε να δομείται γύρω στο 2005, αφού τότε εμφανίστηκε και η ανάγκη κυρίως μετά από φαινόμενα πυρκαγιών στη νότια Ευρώπη. Όταν ανέλαβε ως Ευρωπαίος Επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσης το 2014, είπε, αντιλήφθηκε ότι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός είχε πολύ περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης σε συλλογικό επίπεδο και δεν αποτύπωνε στην πράξη την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. «Μετά τις φονικές πυρκαγιές στην Πορτογαλία τον Οκτώβριο του 2017, υπήρξε η μεγάλη συνειδητοποίηση για δράση, ξεκινώντας έτσι τη μεγάλη προσπάθεια αναβάθμισης του ευρωπαϊκού μηχανισμού με το rescEu, σύμφωνα με τον οποίο, έπρεπε να φτιαχτεί ένας ευρωπαϊκός στόλος, όπου αυτόματα, αεροπλάνα πυρόσβεσης (Canada-airs) θα μπορούσαν να βρεθούν στο ευρωπαϊκό κέντρο επιχειρήσεων από διάφορες χώρες της Ευρώπης, αποδεικνύοντας έτσι και στην πράξη την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη».

Ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε ταυτόχρονα ότι γίνεται μια συνεχής μάχη για να αυξηθούν τα κονδύλια, ώστε να μπορεί η Ευρώπη να αντιμετωπίζει τις φυσικές καταστροφές, όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό. «Καμιά χώρα δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει από μόνη της όσο μεγάλη και δυνατή κι αν είναι. Όσον αφορά την Κύπρο, ο ευρωπαϊκός μηχανισμός και το rescEu είναι αναγκαίος, καθώς καθορίζει τη στρατηγική αντίληψη διαχείρισης των καταστροφών μέσα από τους μηχανισμούς πολιτικής προστασίας».

Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου

Ο Υπουργός εξήρε και τη συμβολή της Ελλάδας στην κατάσβεση των πυρκαγιών στη Γαλλία με δυο αεροπλανοφόρα, τονίζοντας ότι η χώρα συμμετέχει στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. «Η περιφερειακή συνεργασία θα βοηθήσει στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία με βάση τα επιστημονικά δεδομένα θεωρείται ως κρίσιμο σημείο, καθώς θα υπάρξει επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής στα επόμενα 20 με 30 χρόνια. Αν δεν κινηθούμε μαζί συλλογικά, έχοντας και την κάλυψη του ευρωπαϊκού μηχανισμού και του rescEu, οι επιπτώσεις θα είναι τρομακτικές. Με κινήσεις συντονισμένες, η Ελλάδα θα είναι ο ευρωπαϊκός κόμβος, γιατί έχει τη δυνατότητα, τον στόλο που απαιτείται και τη μεγάλη εμπειρία στις φυσικές καταστροφές. Η Κύπρος μπορεί να ενταχθεί σε αυτή την κατεύθυνση μαζί με την Ελλάδα και να συντονίζεται ως κεντρικό σημείο για να μπορέσει να ανταποκρίνεται στις περιφερειακές ανάγκες και των άλλων κρατών. Τους επόμενους μήνες μάλιστα θα υπογραφεί συμφωνία της πυροσβεστικής Ελλάδας και Κύπρου που θα είναι ο μοχλός για αυτή την περιφερειακή σημασία». Αναφορικά με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Στυλιανίδης ανέφερε ότι ο πόλεμος έχει δημιουργήσει μεγάλες επιπτώσεις στο πώς σκεφτόμαστε και πώς διαχειριζόμαστε τα θέματα κλιματικής κρίσης, κλιματικής αλλαγής και ενέργειας.

Αναφέρθηκε και στο Ερευνητικό Κέντρο Αριστείας «ΚΟΙΟΣ» του Πανεπιστημίου Κύπρου, σημειώνοντας ότι νιώθει ιδιαίτερα περήφανος για ό,τι έχει επιτύχει, για τα προγράμματα που έχει εξασφαλίσει, αλλά και για το ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει. Υπογράμμισε δε, ότι αυτό αντικατοπτρίζει τη μεγάλη μάχη της Ευρώπης, αφού μέσα από τους επιστήμονες και τις προσπάθειές τους κτίζονται συλλογικές δομές για να αντιμετωπιστεί συλλογικά και η πρόκληση των φυσικών καταστροφών που αποτυπώνεται καθημερινά μέσα από την κλιματική κρίση.

 

 

---

«Τέχνες και πολιτιστική κληρονομιά στην Ουκρανία σε καιρό πολέμου»

Ο πόλεμος μέσα από την ιδιαίτερη οπτική της τέχνης

Μια νέα οπτική έφερε στη συζήτηση το Πανεπιστήμιο Κύπρου αναφορικά με τις τέχνες και την πολιτιστική κληρονομιά σε καιρό πολέμου, φιλοξενώντας τη Δρα Ναταλία Μουσιένκο, επικεφαλής ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Ερευνών Σύγχρονης Τέχνης της Εθνικής Ακαδημίας Τεχνών της Ουκρανίας και μέλος του Δ.Σ. της Europa Nostra.

Ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης στο χαιρετισμό του εξέφρασε θαυμασμό προς το λαό της Ουκρανίας για την αποφασιστικότητα, το κουράγιο, καθώς επίσης και για τη πρόσληψη των τεχνών και της πολιτιστικής κληρονομιάς ως κάτι εξαιρετικά σημαντικό σε καιρό πολέμου. Τόνισε επίσης τους ισχυρούς δεσμούς του Πανεπιστημίου Κύπρου με ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ουκρανίας, όπως με το Πανεπιστήμιο της Μαριούπολης και αναφέρθηκε σε σειρά πρωτοβουλιών του, όπως η παροχή πλήρων υποτροφιών στις Ουκρανές φοιτήτριες/φοιτητές του, η εργοδότηση Ουκρανών εκπαιδευτικών στο Σχολείο Ελληνικής Γλώσσας και η αξιοποίηση υπηρεσιών πρώην Πρύτανη του Πανεπιστημίου της Μαριούπολης. Επιβεβαίωσε τη δέσμευση του Πανεπιστημίου Κύπρου στη στήριξη του Ουκρανικού λαού.

Στο δικό της χαιρετισμό η κα Αντρούλα Βασιλείου, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Κύπρου και της Europa Nostra, υπογράμμισε τη σημασία των τεχνών και της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς στην οικοδόμηση της ειρήνης με ιδιαίτερη αναφορά σε δήλωση της Ιρένα Μπόκοβα, πρώην Γ.Δ. της UNESCO: «η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί μέρος του συναισθηματικού τοπίου των ανθρώπων» για την οποία μπορεί να προκληθούν έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για σοβαρές καταστροφές που συνιστούν εγκλήματα πολέμου, υποθηκεύοντας τις προοπτικές ειρήνης και συμφιλίωσης.

Η Δρ Ναταλία Μουσιένκο στην παρουσίασή της ανέδειξε το σημαντικό ρόλο των καλλιτεχνών. Παρουσίασε και σχολίασε μια σειρά έργων τέχνης εμπνευσμένα από τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Επεσήμανε δε ότι ότι στα δύσκολα ερωτήματα που τίθενται σε καιρούς πολέμου χρειαζόμαστε τους καλλιτέχνες στην αναζήτηση απαντήσεων. Ειδική αναφορά έκανε στη τέχνη του Μαϊντάν ως «ένα χώρο μιας περίπλοκης συλλογικής καλλιτεχνικής έκφρασης, γεμάτη από συναίσθημα και δημιουργικότητα», «μια έκρηξη όλων των μορφών και ειδών τέχνης από μέρους καλλιτεχνών όλων των ηλικιών και σχολών». Η τέχνη του δρόμου, οι τοιχογραφίες είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Μπορεί με τους βομβαρδισμούς να συρρικνώθηκε ο χώρος, ο χρόνος, να έχουν φύγει καλλιτέχνες στο στρατό, όμως άνθισε, και όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και σε πολλές πόλεις στην Ευρώπη και άλλες ηπείρους. Οι ηγέτες και η σάτιρα κατείχαν περίοπτη θέση.

Ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση με παρεμβάσεις Πρέσβεων και εκπροσώπων Πρεσβειών. Ο Ρουσλάν Νιμτσίνσκι, Πρέσβης της Ουκρανίας στην Κύπρο τόνισε τους μακροχρόνιους πολιτιστικούς δεσμούς Ουκρανίας-Κύπρου και αναφέρθηκε στη σημασία των τεχνών και της πολιτιστικής κληρονομιάς που σε περιόδους πολέμου «λειτουργούν ως όπλο και ασπίδα». Η Πρέσβειρα της Πολωνίας Ιρένα Λιχνέροβιτς Ογκουστίν, αναφέρθηκε στον ιδιαίτερο και σημαντικό ρόλο της χώρας της στην υποστήριξη της Ουκρανίας και του λαού της με σειρά σημαντικών πολιτιστικών πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβάνοντας και παιδιά.

Η εκδήλωση έκλεισε με την καλλιτεχνική παρέμβαση παρουσίασης του έργου τέχνης που ετοιμάστηκε από παιδιά ηλικίας 4-15 ετών, ως ένδειξη αλληλεγγύης προς τα παιδιά της Ουκρανίας και το οποίο θα σταλεί ως δωρεά στο Ινστιτούτο Ερευνών Σύγχρονης Τέχνης της Εθνικής Ακαδημίας Τεχνών της Ουκρανίας. Το έργο ετοιμάστηκε με την καθοδήγηση της εικαστικού και καθηγήτριας Τέχνης Έλενας Τσιγαρίδου και της βραβευμένης συγγραφέως παιδικών βιβλίων και ερευνήτριας Σάντης Αντωνίου. Το έργο είναι εμπνευσμένο από το έργο της εμβληματικής Ουκρανής ζωγράφου Μαρίας Πρυμαντσένκο μετά το βομβαρδισμό του μουσείου, στο οποίο φιλοξενούνταν έργα της. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε επίσης και ο Κύπριος καλλιτέχνης Χαμπής Τσαγγάρης.

Τη συζήτηση συντόνισε η Επίκουρη Καθηγήτρια Καλλιόπη Αγαπίου Ιωσηφίδου, η οποία αναφέρθηκε σε επιβεβαιωμένα στοιχεία της UNESCO μέχρι τις 11.1.2023, που αφορούν σε καταστροφές 2917 εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και 235 χώρων πολιτιστικής αξίας. Υπογράμμισε ότι η εκδήλωση αναδεικνύει το πως το Πανεπιστήμιο Κύπρου αντιλαμβάνεται το ρόλο του στην προώθηση των θεμάτων Ειρήνης, Συγκρούσεων και Δημοκρατίας, κάνοντας ειδική μνεία στο νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Μάστερ Peace, Conflict and Democracy, το οποίο το Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών θα προσφέρει από το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024.

 

[Πίσω στην αρχή]